Download Zespołowe leczenie hipodoncji zębów siecznych bocznych szczęki

Badania kliniczne
Clinical research
Tom 8, nr 2, 2012
Volume 8, no 2, 2012
The interdisciplinary
treatment of congenitally
missing lateral maxillary
incisors by canines
substitution - a review
Zespołowe leczenie
hipodoncji zębów siecznych
bocznych szczęki poprzez
zastąpienie kłami.
Praca przeglądowa
Malwina Pater1 A B D E F
Magdalena Kowalczyk2
Ewa Zielińska3 A D E
Wkład autorów:
D E F
A – Plan badań; B – Zbieranie danych; C – Analiza statystyczna;
E – Redagowanie pracy; F – Wyszukiwanie piśmiennictwa
D – Interpretacja danych;
Authors’ Contribution: A – Study design; B – Data Collection; C – Statistical Analysis; D – Data Interpretation;
E – Manuscript Preparation; F – Literature Search
1, 2, 3
Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna w Krakowie, Poradnia Ortodoncji
Orthodontic Clinic in Cracow
Streszczenie
Abstract
Leczenie pacjentów z hipodoncją zębów siecznych
bocznych, polega na uzupełnieniu brakujących zębów
i uzyskaniu w efekcie poprawy estetyki wyglądu, oraz
funkcji żucia i wymowy. Zęby sieczne boczne szczęki są
drugimi co do częstości brakującymi zawiązkami zębów
stałych. Decyzje dotyczące postępowania w przypadku
wrodzonego braku zawiązków zębów stałych muszą
uwzględnić profil twarzy i okluzję. Jedną z metod leczenia
hipodoncji jest ustawianie kłów w miejsce brakujących
zębów siecznych bocznych. Tego typu leczenie dotyczy
wad klasy I i II Angle'a. Nie zaleca się stosowania tego typu
leczenia w wadach klasy III Angle'a. Oczekiwanym efektem
Treatment of patients with hypodontia of lateral
incisors, is based on reconstruction of missing teeth in
order to obtain improvement of esthetic appearance,
mastication and speech. Lateral incisors are the second
most common missing permanent teeth. Treatment
options account the profile and occlusion. One method
of treatment is setting the canines in the place for
missing lateral incisors. This type of treatment concerns
Angle Class I and II. This type of treatment is not
recommended in Class III. The expected outcome of
the treatment in patient with Class I and II is to create
the optimal closure of the space with natural teeth. The
lekarz dentysta; dentist
Specjalista ortodonta; orthod. spec.
1,2
3
Adres do korespondencji; correspondence adress:
ul. Batorego 3, 31-135 Kraków, Polska
e-mail: [email protected]
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
54
Badania kliniczne
Clinical research
Tom 8, nr 2, 2012
Volume 8, no 2, 2012
leczenia u pacjentów z klasą I i II Angle'a jest stworzenie
optymalnej okluzji z naturalnym uzębieniem. W takich
przypadkach zadaniem leczenia ortodontycznego jest
ustawienie kła w najbardziej estetycznej i funkcjonalnej
pozycji, stomatologia estetyczna zapewnia mu odpowiedni
kształt i kolor. Nowoczesne rozwiązania współczesnej
stomatologii, pozwalają otrzymać zadowalającą estetykę
w odcinku przednim. Umożliwia to zmiana kształtu
i koloru kła zastępującego brakujący ząb sieczny boczny
z wykorzystaniem najnowszych osiągnięć stomatologii
estetycznej i protetyki. Na podstawie piśmiennictwa
przedstawiono epidemiologię i etiologię hipodoncji.
Zwrócono uwagę na wielospecjalistyczny charakter
planowania tego typu leczenia. Przedstawiono również
możliwości postępowania leczniczego prowadzące do
właściwej okluzji, artykulacji i zadowalającej estetyki
w przypadkach wad klasy I i II Angle'a. (Forum Ortod.
2012; 8: 52 - 9).
Nadesłano: 18.04.2012
Przyjęto do druku: 27.06.2012
main orthodontic task is positioning the canine in the
most esthetically and functional position, while the
esthetic dentistry takes care of the appropriate color
and shape. Modern solutions of the contemporary
dentistry allow patients have the optimal and satisfying
esthetic of the front teeth. New achievements in esthetic
dentistry and prosthetic can modify shape and color
of canines by replacing the missing lateral incisor. The
epidemiology and etiology of hypodontia is based on
widely known literature. Attention was drawn to the
multidisciplinary nature of this type of treatment
planning. The article presents the possibilities of
treatment leading to proper occlusion, articulation and
satisfactory appearance in cases with Angle Class I i II.
(Orthod. Forum 2012; 8: 52 - 9).
Received: 18.04.2012
Accepted: 27.06.2012
Wstęp
Introduction
Hipodoncją określamy brak przynajmniej jednego
zawiązka zęba w szczęce lub żuchwie. Częstość
wrodzonego braku zębów siecznych bocznych waha
się od 1%-4% (1, 2). W populacji polskiej agenezja
zębów stałych waha się od 9,5-14,8% (3,4). W 46%
hipodoncja dotyczy zębów siecznych bocznych w szczęce
(3). Wrodzony brak zębów może być uwarunkowany
genetycznie i występować rodzinnie. Vieira w swoich
badaniach dowodzi, że mutacja w obrębie genu TGFA
może mieć wpływ na występowanie hipodoncji w obrębie
zębów siecznych (5). Agenezja zębów częściej występuje
w postaci obustronnej niż jednostronnej. Brak stałych
zębów siecznych bocznych w szczęce powinien być
potwierdzony radiologicznie, jeśli zęby nie wyrznęły się
do 9 roku życia lub w okresie 6 miesięcy od momentu
pojawienia się zęba jednoimiennego po przeciwnej
stronie (6). Leczenie wrodzonego braku zębów siecznych
bocznych w szczęce stanowi duże wyzwanie estetyczne
i wymaga podejścia wielospecjalistycznego. Pacjentom
z brakującym zębem siecznym bocznym szczęki można
zaproponować różne możliwości leczenia. Jedna z nich
polega na ustawieniu kła w miejscu brakującego zęba
siecznego bocznego oraz korekcie kształtu i koloru kła.
Druga możliwość to odtwarzanie miejsca celem odbudowy
protetycznej lub implantoprotetycznej. Sposób leczenia
zależy od wieku pacjenta, jego motywacji i stosunku do
leczenia ortodontycznego, a także szkieletowego wzorca
Hypodontia is the absence at least one of the
permanent tooth in the maxilla or mandible. The
incidence of hypodontia involving lateral incisors is
1-4% (1,2). Tooth agenesis of permanent teeth in the
Polish population is 9.5-14.8% (3,4). Forty six percent
cases of hypodontia involve lateral maxillary incisors
(3). Congenital tooth agenesis can be a genetically
determined and arises as a familial condition. Vieira
concluded in his research that the mutation of TGFA gene
may have some impact in the occurrence of hypodontia
involving incisors (5). Tooth agenesis is more commonly
bilateral. Missing permanent incisors should be
confirmed radiological in case where they have not
appeared to the age of 9, or 6 months after eruption of
the contralateral tooth (6). The treatment of maxillary
incisors agenesis presents a significant esthetic
challenge and requires interdisciplinary approach.
Various treatment options are available for patients
with maxillary lateral incisors agenesis. These options
include the canine substitution and subsequently
correction its shape and color or space opening for
prosthetic replacements or implant placement. The type
of treatment depends on the patients age, motivation
and attitude toward orthodontic treatment. Equally
important are the skeletal growth pattern, the type of
malocclusion, number of missing teeth, the size and
shape of canines, as well as the gingival margin of the
Słowa kluczowe:
mezjalizacja kłów
hipodoncja,
leczenie
zespołowe,
Keywords: Hypodontia, multidisciplinary treatment,
canine mesialization
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
55
Badania kliniczne
Clinical research
Tom 8, nr 2, 2012
Volume 8, no 2, 2012
wzrostu, typu wady zgryzu, liczby brakujących zębów,
wielkości i kształtu kłów oraz przebiegu girlandy
dziąsłowej w przednim odcinku szczęki (7,8).
anterior segment of the maxilla (7,8).
cel
The aim of this study was systematized knowledge
regarding interdisciplinary treatment of lateral incisors
20canines mesialization.
hypodontia by
Celem pracy było usystematyzowanie poglądów na
temat zespołowego leczenia hipodoncji zębów siecznych
bocznych poprzez mezjalizację kłów.
Materiał i metody
Materiał stanowiło piśmiennictwo wyszukiwane
poprzez bazy internetowe: PubMed, Medline, oraz zasobów
Biblioteki Medycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego,
związane z leczeniem hipodoncji zębów stałych siecznych
bocznych szczęki. Dokonano zbioru i opisu głównych
wniosków płynących z tych prac.
Wyniki
Istnieją dwa sposoby leczenia ortodontycznego
pacjentów z hipodoncją zębów siecznych bocznych.
Pierwszym sposobem jest otwieranie przestrzeni celem
odbudowy protetycznej brakujących zębów siecznych za
pomocą mostów lub implantów. Drugim sposobem leczenia
jest zamykanie luk i zastępowanie zębów siecznych kłami.
Ortodonta odgrywa kluczową rolę w ustalaniu i tworzeniu
przestrzeni dla brakujących zębów siecznych bocznych
w szczęce. Zasada Boskiej Proporcji wg Filonacciego (12)
może pomóc nam w określeniu ilości miejsca potrzebnego
dla brakującego zęba siecznego bocznego. Zasada ta mówi,
że rozpoczynając od siekacza centralnego każdy następny
ząb powinien stanowić 61,8% zęba poprzedniego przy
ocenie na wprost łuku zębowego.
W przypadku zamykania przestrzeni, u pacjentów
z hipodoncją zębów siecznych bocznych należy kierować
się profilem pacjenta, rodzajem wady zgryzu, wielkością
stłoczenia, linią uśmiechu, kolorem i kształtem kłów
(7,14,15). Ostateczną decyzję o sposobie leczenia pacjenta
podejmuje się na podstawie diagnostycznego ustawienia
zębów, który obrazuje nam wynik planowanego leczenia.
Idealny profil pacjenta u którego planuje się zamykanie
przestrzeni po brakujących zębach to profil harmonijny
prosty. Nieznacznie wypukły profil może być również do
zaakceptowania. Natomiast pacjenci z profilem wklęsłym,
zapadniętą okolicą podnosową oraz słabo zaznaczoną
wyniosłością bródki, nie są dobrymi kandydatami do
zamykania szpar. W tych przypadkach lepiej nie kierować
się wadą zgryzu tylko profilem twarzy pacjenta (14,15).
Istnieją dwie wady zgryzu, w których można bezpiecznie
Forum
ortodontyczne
56
54
Aim
89
Material and Methods
The material is based of the literature from the web
database: PubMed, Medline, and medical library resources
of Jagiellonian University related with treatment of
permanent lateral incisors in maxilla. Collected and
described the main conclusions of this articles.
results
There are two treatment methods of patients with
hypodontia of the second incisors. The first method is
opening the space for prosthetic restoration or implant
placement. The second method is closing the space and
substitution incisors by the canines.
Key role in creating and setting the appropriate
space for missing lateral incisors in the maxilla plays
orthodontist. The rule of the Divine Proportion by
Fibonacci defines the size of the space needed for the
missing later incisor (12). This means that when looking
straight at the arch, beginning from the central incisor,
each following tooth should constitute 61.8% the
preceding. In patients with lateral incisors hypodontia,
closing of the space should be done keeping in mind
patient’s profile, the type of malocclusion, severity
of teeth crowding, lip line, color and shape of canines
(7,14,15). The final decision of the treatment is based
on the diagnostic wax set-ups. The ideal profile for
space closure is the patient having a straight harmonic
profile. Gently convex profile is equally suitable for this
treatment method. However, patients with concave
profile, deficiency of subnasal area and lack of the chin
are not good candidates for space closure. In those
cases, the treatment method is best selected, not by the
type of malocclusion, but rather by facial profile (14,15).
There are two types of malocclusion which allow for
safe space closure: malocclusion Angle Class II without
crowding in the lower arch, where molars exhibit Angle
Class II dental relationship and first premolars are
in Canine Class I. The other alternative is Angle Class
I dental relationship with crowding which requires
extractions in lower arch (14,15,16,). The shape and
color of canines significantly affects the facial esthetic of
orthodontic
Forum
Badania kliniczne
Tom 8, nr 2, 2012
Clinical research
Volume 8, no 2, 2012
wykonać zamknięcie szpar po brakujących zębach siecznych
bocznych: wada klasy II wg Angle’a bez stłoczenia w łuku
dolnym, gdy na trzonowcach występuje relacja klasy II a
pierwsze przedtrzonowe znajdują się w położeniu I klasy
kłowej. Drugą alternatywą jest klasa I Angle’a ze stłoczeniem
wymuszającym ekstrakcje w łuku dolnym (14,15,16,).
Kształt i kolor kłów istotnie wpływa na estetykę twarzy
pacjenta po zakończonym leczeniu ortodontycznym. Kieł
jest znacznie większym zębem niż siekacz boczny, który
ma zastępować, z szerszą koroną i wypukłą powierzchnią
wargową (15,18,20). Według Zachrissona procedura
zmniejszania wypukłości powierzchni wargowej kła
może zostać odroczona do momentu zakończenia leczenia
ortodontycznego, co pozwala na lepsze utrzymanie
zamków ortodontycznych na powierzchni kła w czasie
leczenia ortodontycznego.
Park jest innego zdania i zaleca szlifowanie powierzchni
wargowej kła przed założeniem zamka (16). Powierzchnię
wargową kła należy redukować ostrożnie ze względu
na zmianę zabarwienia kła na bardziej żółty lub szary.
Zwykle kieł jest ciemniejszy od zęba siecznego bocznego
a szlifowanie jego powierzchni licowej dodatkowo
pogłębia tę dysproporcję. Zębina spod cienkiej warstwy
szkliwa pogarsza efekt estetyczny (15,18,20,23). W takich
przypadkach najbardziej zachowawczą metodą korekty
koloru zęba jest jego wybielenie (21).
U pacjentów z uśmiechem dziąsłowym szczególnie
należy zadbać o przebieg girlandy dziąsłowej nad
zębami (15). Dotyczy to zarówno kłów, które zastępują
zęby sieczne boczne jak i pierwszych przedtrzonowców
zastępujących kły. Siekacz przyśrodkowy w uzębieniu
naturalnym ma najwyższy poziom dziąsła. Poziom
dziąsła nad siekaczem bocznym jest około 1,5 mm od
niego niższy, a poziom dziąsła nad kłem ma przebieg
taki jak nad siekaczem przyśrodkowym. Tę zasadę bierze
się szczególnie pod uwagę przy zastępowaniu zębów
siecznych bocznych kłami, w przeciwnym razie efekt
leczenia nie będzie wyglądał naturalnie (13). Najlepszą
estetykę osiąga się, gdy przy zębie siecznym bocznym
dziąsło ma kształt symetrycznego półowalu lub półokręgu,
a przy górnym zębie siecznym przyśrodkowym i kle
dziąsło jest bardziej eliptyczne i skierowane dotylnie do
długiej osi zęba. Najbardziej dowierzchołkowo skierowany
punkt dziąsła powinien znajdować się do tyłu względem
długiej osi zęba w przypadku siekaczy przyśrodkowych
i kłów, a w przypadku siekaczy bocznych powinien leżeć
na tej osi (13). Planując zastąpienie siekacza bocznego kłem
ortodontycznie obniża się kieł wraz z jego brzegiem dziąsła
(15). Wpływa to na kamuflaż kła. U pacjentów z wysoką
linią uśmiechu i cienkim biotypem dziąsła czasem może
być widoczna wyniosłość korzenia kła, co staje się również
problemem estetycznym. Pierwszy przedtrzonowiec,
zastępujący kieł może zaburzać estetykę z powodu
naturalnie nisko schodzącego brzegu dziąsła (16).
the patient following the orthodontic treatment. Canine
is significantly larger than lateral incisor, with the wider
crown and convex labial surface (15,18,20). Zachrisson’s
opinion is that flattening of the labial surface of canine
can be delayed until the end of orthodontic treatment,
which allows for better maintenance of bracket to the
tooth during orthodontic treatment. In Parks opinion
flattening of the labial surface of the canine is better
before placing the bracket (16). Labial surface of
the canine should be grinded with careful due to the
possibility of color change to more yellow or gray.
Naturally, canines are darker than lateral incisors, and
grinding deepen the color disproportion. Dentin begins
to show through the thin layer of enamel worsening
the cosmetic effect (15,18,20,23). In those cases, most
reasonable treatment method is tooth whitening (21).
In patients with a gingival smile, it is particularly
important to pay attention to the esthetics and the course
of gingival margin over the substituted teeth (15). This
concerns both the canines replacing the lateral incisors,
and the first premolars replacing the canines. Gingival
margin of the central incisor is at the highest level. The
level of gingival margin above the lateral incisor is about
1,5mm lower, and the level of gingival margin above
the canine runs the same course as that of the medial
incisor. It is important when replacing lateral incisors
with canines, because otherwise the effect will not be
natural (13). The best esthetic effect is accomplished
when the gingival margin at the lateral incisor is in shape
of a symmetric half oval or half circle, and the gingival
margin around the upper central incisor and canine are
elliptical and pointed backwards to the long axis of the
tooth. In the case of central incisors and canines, the
most apically directed tip of gingival margin should be
located to the back of the long axis of the tooth, and in
the case of lateral incisors it should lie in that axis (13).
When planning the replacement of the lateral incisor,
the canine should be orthodontically extruded with its
gingival margin (15). The purpose of this procedure is
to mask the substituting canine. Patients with high line
of smile and thin gingival biotype can sometimes have
a visible root prominence of the canine which presents
an additional esthetic problem. First premolar replacing
the canine can cause a disturbance in the esthetics of
gums, due to the naturally lowering course of gingival
margin (16). If such result is not acceptable for the
patient, the crown of the premolar can be surgically
extended, consequently placing a porcelain veneer over
it. This way, we preserve the ideal coronal length and
the course of gingival margin (16). Contact surface is
the space in which teeth adjacent to each other. The
height of the plane is biggest between central incisors
and decreases gradually in the direction of lateral tooth.
The places of contact between maxillary teeth are
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
57
Badania kliniczne
Tom 8, nr 2, 2012
Clinical research
Volume 8, no 2, 2012
Jeśli taka estetyka nie odpowiada pacjentowi, można
wykonać zabieg chirurgiczny, polegający na wydłużeniu
korony zęba przedtrzonowego, a następnie założyć
licówkę porcelanową na przedtrzonowiec. W ten sposób
otrzymuje się idealną długość korony i przebieg brzegu
dziąsła (16).
Płaszczyzna styczna jest to przestrzeń, w której zęby
przylegają do siebie. Wysokość płaszczyzny stycznej jest
największa między zębami siecznymi przyśrodkowymi
i zmniejsza się idąc w kierunku zębów bocznych.
Płaszczyzny kontaktu między zębami szczęki przesuwają
się ku górze począwszy od siekaczy przyśrodkowych
do przedtrzonowców. Za krótkie płaszczyzny kontaktu
przyczyniają się do powstawania tzw. czarnych trójkątów
w których przydziąsłowe przestrzenie nie są wypełnione
brodawką dziąsłową (13).
Oceniając przednią szerokość zębów można stwierdzić,
że kieł jest szerszy od siekacza bocznego średnio o 1,2 mm
(17). Oznacza to, że jego wielkość na powierzchniach
stycznych powinna zostać zmniejszona przez szlifowanie.
O szerokości przyszłego siekacza bocznego decydują takie
czynniki jak wielkość siekacza centralnego i diagnostyczny
setup (16). Redukcja kła na powierzchniach stycznych
może zostać wykonana na jednej wizycie, najlepiej na
początku leczenia ortodontycznego. W przypadkach,
gdy kły kontaktują z zębami sąsiadującymi, szlifowanie
powierzchni stycznych można odroczyć do momentu,
kiedy dostęp do powierzchni stycznych stanie się
łatwiejszy na przykład w trakcie leczenia ortodontycznego
po rozsunięciu sąsiadujących zębów.
W kłach ze zwiększonym stopniem wypukłości wargowej,
w czasie szlifowania powierzchni wargowej zęba można
spowodować odsłonięcie zębiny. Wtedy konieczna staje się
odbudowa zęba materiałem kompozytowym lub za pomocą
licówki porcelanowej (22,23,24). Do szlifowania kłów stosuje
się techniki mało inwazyjne, używając wierteł diamentowych
i chłodzenie wodne. Według Zachrissona używając diamentowych wierteł i chłodzenia wodnego, nie dochodzi do
zwiększenia wrażliwości szlifowanych zębów. Dotyczy to
pacjentów zarówno w wieku rozwojowym, których zęby
charakteryzują się szeroką komorą zęba, jak i pacjentów
dorosłych. Czasami szlifowane zęby wykazują wrażliwość na
zmiany temperatury, co ustępuje po 3 dniach od szlifowania. Po
zakończonym szlifowaniu dokładnie poleruje powierzchnie
korony zęba papierowym krążkiem lub pastą z pumeksem
i stosuje preparat z wysoką zawartością fluoru (23).
Przy wysokiej koronie klinicznej, szlifuje się guzek
sieczny oraz szkliwo z powierzchni podniebiennej kła.
Takie szlifowanie ma wyeliminować węzeł urazowy, który
powstaje jatrogennie w wyniku ustawiania szerokiego
kła w miejscu wąskiego siekacza bocznego. Natomiast
przy krótkiej koronie klinicznej, korzystniej odbudować
brzeg sieczny kła mezjalnie i dystalnie do jego guzka
odtwarzając powierzchnie styczne zęba oraz brzeg
displaced upward starting from the central incisors to
premolars. Contact planes that are too short cause the
formation of so called black triangles, which occur when
the gingival spaces are not filled with gingival papilla
(13). By evaluating the anterior width of teeth we can
see that the canine is wider than the later incisor by
an average of 1,2mm (17). This means, that its size on
the contact surface should be decreased by grinding,
and the width of the future lateral incisor should be
determined by factors such as the size of the central
incisor and diagnostic wax set-up (16). Canine reduction
in contact surface can be done during one visit, best at
the beginning of orthodontic treatment. In cases where
canines are in contact with adjacent teeth, grinding of the
contact surface can be delayed until the contact surface
become more available, such as during the orthodontic
treatment, after the adjacent teeth have been spread
apart. In case of canines with a more convex labial
surface, grinding of the labial surface can expose dentin.
In such cases it is necessary to rebuild the surface using
hybrid composite resin or porcelain veneers (22,23,24).
Minimally invasive technique should be employed
when grinding canines, using diamond drills and water
cooling. Zachrisson showed that when using diamond
drills and water cooling, increased tooth sensitivity is
avoided. This concerns patients in the developmental
age, whose teeth have a wide tooth chamber, as well
as adult patients. Sometimes, grinded teeth become
more sensitive to temperature changes, which usually
passes three days after the procedure. Following the
grinding, the surface of the crown should be polished
with paper discs or paste with pumice, finishing the
process with the application of fluorine (23). In cases of
high clinical crown, grinding of the incisal edge should
be performed as well as grinding of the enamel from
the palatal surface of canine. To eliminate traumatic
occlusion of the mandibular lateral incisors with the
lingual surface of the canines, the lingual cusps of
the maxillary canines and first premolars have to be
contoured. However, in cases of short clinical crowns, it
is better to build the incisal edge mesially and distally to
its cusp, reconstructing the contact surface and incisal
edge. The ideal substitution for incisor is a canine with
a narrow mesio-distal width of enamel-cement junction.
This width can be evaluated radiological before the
start of the treatment. Canine with a narrow mesiodistal width in the place of enamel-cement junction
gives a better esthetic effect than a canine with a wide
cervix (15). The ideal substitution for the incisor is a
canine of the same color as the central incisor, narrow
in the place of enamel-cement connection, both on the
lingual and mesio-distal surface, having a flat labial
surface. When replacing lateral incisors with canines,
we should remember to place a bracket from lateral
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
58
Badania kliniczne
Clinical research
Tom 8, nr 2, 2012
Volume 8, no 2, 2012
sieczny. Idealnym substytutem zęba siecznego jest kieł
z wąską szerokością mesio-dystalną w obrębie połączenia
szkliwno-cementowego. Szerokość tą można oszacować
na rtg punktowym wykonanym przed leczeniem
ortodontycznym. Kieł z wąską mezjo-dystalną szerokością
połączenia szkliwno-cementowego daje efekt bardziej
estetyczny niż kieł z dużą szerokością szyjki zęba (15).
Idealny zamiennik siekacza bocznego to kieł o takim
samym kolorze co ząb sieczny przyśrodkowy, wąski
w obrębie połączenia szkliwno-cementowego zarówno
w wymiarze językowo-wargowym jak i mezjo-dystalnym,
posiadający płaską powierzchnię wargową.
Kiedy zastępuje się zęby sieczne boczne górne kłami
należy pamiętać, aby na kle umieścić zamek z zęba
siecznego bocznego. Zamek powinno się nakleić
nieco dystalnie w stosunku do osi zęba. W ten sposób
uzyskuje się mezjalną rotację kła wraz z jego największą
wypukłością, co upodabnia go bardziej do zęba siecznego
(16). Na pierwsze przedtrzonowce nakleja się zamki
przeznaczone dla kłów również dystalnie, co prowadzi
do ich rotacji mezjalnej i poprawy punktów kontaktu
pomiędzy przyszłym kłem i siekaczem bocznym oraz kryje
płaską powierzchnię mezjalną przedtrzonowa nadając mu
bardziej wypukły profil (16,24). Pierwsze przedtrzonowce
ekstruduje się do kontaktu z przeciwstawnymi zębami,
a ich guzek podniebienny szlifuje. Guzki podniebienne
przedtrzonowców stanowią przeszkodę w ruchach
bocznych żuchwy, redukuje się je aby umożliwić
prowadzenie boczne na tych zębach (16).
Po uszeregowaniu zębów, oraz zmianie kształtu kłów
istnieje często potrzeba odbudowy twardych tkanek zęba,
tak aby odtworzyć właściwy kolor i kształt zęba siecznego
bocznego. Może być to osiągnięte poprzez wybielanie,
nałożenie żywic kompozytowych lub porcelanowych
licówek (22,23,24). Leczeniem z wyboru jest zachowawcza
odbudowa zęba, która spełnia wymagania estetyczne
pacjenta.
Jak zauważył Touverson kły ustawione w miejsce
zębów siecznych bocznych pozostają w większej harmonii
z sąsiadującymi naturalnymi zębami niż najlepiej
dobrane korony protetyczne (9). Nordquist i McNeill
przeprowadzili badanie przyzębia pacjentów leczonych
ortodontycznie. Przebadali dwie grupy pacjentów: 39 osób
leczonych przez zamknięcie przestrzeni po brakujących
zębach siecznych bocznych i 19 osób z odtwarzaniem
miejsca dla zębów siecznych a następnie zabezpieczonych
uzupełnieniami protetycznymi. Zgodnie z ich badaniami
pacjenci leczeni z zamykaniem przestrzeni posiadali
znacznie zdrowsze przyzębie w porównaniu z pacjentami
u których odbudowano protetycznie zęby sieczne boczne
(10). Robertsson i Mohlin w podobnych badaniach
obserwowali, że pacjenci u których zamknięto przestrzenie
po brakujących zębach byli bardziej zadowoleni
z ostatecznego wyniku leczenia, w porównaniu z pacjen-
incisor to the canine, placing it distally to the tooth
axis, obtaining a mesial rotation of the canine together
with its largest convexity which assimilate it to lateral
incisor (16). Brackets for canines should be placed to
first premolars distally to the axis rotate them mesially,
to obtain a better contact between the future canine and
the future lateral incisor. Additionally, it covers the flat
mesial surface of the premolar, giving it a more convex
profile (16,24). First premolars should be extruded to
the contact with contrary teeth, and palatal cusp should
be grinded. Palatal cusps of premolars can block the
lateral mandibular movements, and should be grinded
to make lateral movements possible (16). Following
the alignment of teeth and change the shape of canines,
there is often a need to rebuild the hard tissues of the
canine, to give the proper color and shape of the lateral
incisor. This is achieved by whitening, hybrid composite
resin fillings or porcelain veneers (22,23,24). Treatment
of choice should be a conservative method which meets
the esthetic demands of the patient. Touverson pointed
out that canines have similar color same as adjacent
teeth, and present more harmoniously than prosthetic
porcelain replacements (9). Nordquist and McNeill
conducted a study where they examined the periodontal
condition of patients treated orthodontically. They
examined two groups of patients: 39 were treated by
closing the space created by missing lateral incisors,
and 19 patients were treated by restoring the space for
incisors by prosthetic restorations. Their study showed
that patients treated with space closure had significantly
healthier periodontal condition compared to those
who had prosthetic restoration of lateral incisors (10).
Robertsson and Mohlin conducted a similar study and
showed that patients treated by space closure were
more satisfied with the end result than those having
prosthetic replacements. Patients with prosthetic
restorations had more plaque and the accompanying
gingivitis (11). The conclusion from the studies is that
patients who possess natural teeth have a healthier
periodontal condition and are more satisfied with the
end result of the treatment, compared to patients with
prosthetic restorations.
Conclusions
Space closure of missing lateral incisor has advantages
and disadvantages.
The main benefit of such treatment in adolescent
are stable results without permanent prosthetic
reconstruction. The primary failure of such treatment is
possibility that space between the front segment teeth
will reopen. To avoid this, a fixed retainer should be
bonded to the lingual side on the segment between the
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
59
Badania kliniczne
Clinical research
Tom 8, nr 2, 2012
Volume 8, no 2, 2012
tami u których wykonano uzupełnienia protetyczne.
Pacjenci z odbudową protetyczną mieli większą ilość
płytki nazębnej i towarzyszące jej zapalenie dziąseł (11).
Pacjenci posiadający naturalne uzębienie charakteryzują
się zdrowszym przyzębiem i są bardziej zadowoleni
z wyniku leczenia w przeciwieństwie do pacjentów
z odbudową protetyczną luki po brakujących zębach
siecznych bocznych.
Wnioski
Zamykanie szpar po brakujących zębach siecznych
bocznych ma swoje wady i zalety.
Główną zaletą takiego postępowania u młodocianych jest
trwałość końcowych rezultatów, bez potrzeby odbudowy
protetycznej. Główną wadą takiego postępowania
jest tendencja do otwierania się szpar między zębami
w odcinku przednim. Aby temu zapobiec stosuje się stały
element retencyjny przyklejony od powierzchni językowej
w odcinku między pierwszymi przedtrzonowcami,
oraz właściwą odbudowę siekaczy przyśrodkowych
i pierwszych przedtrzonowców przylegających do
kłów, tak aby stworzyć płaszczyznę kontaktu między
sąsiadującymi zębami. Wynik ostateczny uzupełnia
się wyjmowanym aparatem retencyjnym noszonym
całodobowo przez okres 6 miesięcy a następnie na każdą
noc (14,25,26). Wadą zamykania szpar po brakujących
zębach siecznych bocznych jest to, że siły okluzyjne zamiast
na mocne i długie korzenie kłów kierowane są na cieńsze
i krótsze korzenie zębów przedtrzonowych. Niektóre
badania wykazują uszkodzenie przyzębia przeciążonych
pierwszych zębów przedtrzonowych a nawet złamanie
korzenia zęba przedtrzonowego z powodu przyjmowania
zbyt dużych sił okluzyjnych (8).
Zastąpienie zęba siecznego kłem, może być dobrą
alternatywą dla pacjentów z wrodzonym brakiem zębów
siecznych bocznych w szczęce. Selekcja pacjentów zależy
od profilu pacjenta, rodzaju wady zgryzu, wysokości linii
uśmiechu, koloru i kształtu kła. Warunkiem osiągnięcia
optymalnej estetyki jest zakwalifikowanie pacjentów do
leczenia według wymienionych kryteriów. Ortodonta
odgrywa główną rolę w diagnozowaniu i leczeniu tych
pacjentów, jednakże skojarzone leczenie zachowawcze
i protetyczne jest często potrzebne aby odtworzyć
idealny kształt i kolor zęba siecznego bocznego. Dlatego
też, zespołowe planowanie leczenia jest konieczne dla
osiągnięcia optymalnej estetyki u tych pacjentów.
first premolars, as well as appropriate reconstruction
of central incisors and first premolars adhering to the
substituting canine, in order to create a contact plane
between the adjacent teeth. The final result is achieved
by the full time retainer wear for the first 6 months, and
then only during the night (14,25,26). The disadvantages
of space closure is that the occlusive forces are directed
to thinner and shorter roots of premolars, instead of
strong and long roots of canines. Some studies point
out the periodontal damage of the overloaded first
premolars and even root fracture due to the occlusive
forces taken up by them (8). Replacing the lateral
incisor with the canine can be an excellent alternative
for patients with congenitally missing maxillary lateral
incisors. The patient selection depends on the patient
profile type of malocclusion, height of the lip line, color
and shape of the canine. To achieve the optimal esthetics
and functionality, we should carefully qualify the patient
following mentioned criteria. The orthodontist plays
the main role in diagnosing and treating such patients,
although, a combination treatment of conservative
and prosthetic methods is often needed in order to
create an ideal shape and color of the lateral incisor.
Interdisciplinary treatment planning is necessary to
achieve the optimal functional and esthetic effect.
Piśmiennictwo / References
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Zilberman Y, Cohen B, Becker A. Familial trends in palatal
canines, anomalous lateral incisors, and related phenomena.
Eur J Orthod 1990; 12: 135-9.
Mevlut C, Fatih K, Ozkan M. Frequency and characteristics of
tooth agenesis among an orthodontic patient population. Med
Oral Patol Oral Cir Bucal 2010; 15: 797-801.
Dyras M, Jankowska K, Czupryna S. Ocena częstotliwości
występowania zaburzeń rozwojowych zębów u pacjentów
leczonych w Katedrze Ortodoncji Instytutu Stomatologii
Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dent Med Probl 2003; 40:
349–54.
Grzesiewska K. Braki zawiązków zębów stałych w powiązaniu
z wadami zgryzu u pacjentów Zakładu Ortodoncji Instytutu
Stomatologii Śląskiej Akademii Medycznej. Czas Stomat 1978;
31: 307–12.
Vieira AR, Meira R, Modesto A i wsp. MSX1, PAX9, and TGFA
Contribute to Tooth Agenesis in Humans. J Dent Res 2004; 83:
723-7.
Isaacson KG, Thom AR, Horner K i wsp. Orthodontic
radiographs: guidelines. London, UK: British Orthodontic
Society; 2008.
Kinzer GA, Kokich VO. Managing congenitally missing lateral
incisors. Part II: tooth-supported restorations. J Esthet Restor
Dent 2005; 17: 76-84.
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
60
Badania kliniczne
Tom 8, nr 2, 2012
8.
9.
Clinical research
Volume 8, no 2, 2012
18. Armbruster P, Gardiner D, Whitley J i wsp. The congenitally
missing maxillary lateral incisor. Part 1: esthetic judgment of
treatment options. World J Orthod 2005; 6: 369-75.
Saud A. Al-Anezi. Orthodontic treatment for a patient with
hypodontia involving the maxillary lateral incisors. Am J
Orthod Dentofac Orthop 2011; 139: 690-7.
19. Armbruster P, Gardiner D, Whitley J i wsp. The congenitally
missing maxillary lateral incisor. Part 2: assessing dentists’
preferences for treatment. World J Orthod 2005; 6: 376-81.
Tuverson D. Close space to treat missing lateral incisors. Am J
Orthod Dentofac Orthop 2004; 125: 17A.
10. Nordquist G, McNeill R. Orthodontic vs. restorative treatment
of the congenitally absent lateral incisor long term periodontal
and occlusal evaluation. J Periodontal 1975; 46: 139-43.
20. Rosa M, Zachrisson B. Integrating esthetic dentistry and space
closure in patients with missing maxillary lateral incisors. J
Clin Orthod 2001; 35: 221-34.
11. Robertsson S, Mohlin B. The congenitally missing upper lateral
incisor. A retrospective study of orthodontic space closure
versus restorative treatment. Eur J Orthod 2000; 22: 697-710.
21. Rosa M, Zachrisson B. Integrating esthetic dentistry and space
closure in patients with missing maxillary lateral incisors:
further improvements. J Clin Orthod 2007; 41: 563-73.
12. Ricketts RM. The biologic significance of the divine proportion
and Fibronacci series. Am J Orthod 1982; 81: 351-70.
22. Rosa M, Zachrisson B. The space-closure alternative for
missing maxillary lateral incisors: an update. J Clin Orthod
2010; 44: 540-9.
13. Kokich VG, Nappen DL, Shapiro PA. Gingival contour and
clinical crown lenght: their effect on the esthetic appearance of
maxillary anterior teeth. Am J Orthod 1984; 86: 89-94.
14. Sabri R. Management of missing maxillary lateral incisors. J Am
Dent Assoc 1999; 130: 80-4.
15. Kinzer GA, Kokich VO. Managing congenitally missing lateral
incisors. Part I: canine substitution. J Esthet Restor Dent 2005;
17: 5-10.
23. Thordarson A, Zachrisson B. Remodeling of canines to the
shape of lateral incisors by grinding: a long-term clinical and
radiographic evaluation. Am J Orthod 1991; 100: 123-32.
24. Zachrisson B, Rosa M, Toreskogc S. Congenitally missing
maxillary lateral incisors: Canine substitution. Am J Orthod
Dentofac Orthop 2011; 4: 434-44.
25. Zachrisson B. Long-term experience with direct-bonded
retainers. Update and clinical advice. J Clin Orthod 2007; 41:
728-37.
16. Park JH, Okadakage S, Yasumori S i wsp. Orthodontic
Treatment of a Congenitally Missing Maxillary Lateral Incisor. J
Esthet Restor Dent 2010; 22: 297-313.
26. Bolton W. Disharmony in tooth size and its relation to the
analysis and treatment of malocclusion. Angle Orthod 1958;
28: 113-30.
17. Dietschi D, Schatz JP. Current restorative modalities for young
patients with missing anterior teeth. Quintessence Int 1997;
28: 231-40.
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
61