Download การจัดการกับความเจ็บป่วยและการคืนสู่สุขภาวะ การจัดการกับความเจ็บป่วย

ILLNESS MANAGEMENT
RECOVERY
สุชาดา สาครเสถียร
ที่ปรึกษาโรงพยาบาลศรีธญ
ั ญา
องค์ ประกอบ 5 ประการของ Evidence
Based Practice
• Assertive Community Treatment
(ACT)
• Integrated Dual Disorders
Treatment (IDDT)
• Family Psycho education (FPE)
• Supported Employment (SE)
• Illness Management and Recovery
(IMR)
การจัดการกับความเจ็บป่วยและการคืนสูส่ ุขภาวะ
• การจัดการกับความเจ็บป่วยและการคืนสู่
ส ุขภาวะ คือ โปรแกรมที่ช่วยให้บ ุคคล
สามารถวางจ ุดมุง่ หมายที่มีความหมาย
สาหรับตนเอง แสวงหาข้อมูลและพัฒนา
ทักษะที่จะเผชิญกับอาการเจ็บป่วยทางจิต
และเกิดความก้าวหน้าไปสูก่ ารคืนสูส่ ุข
ภาวะด้วยตนเอง
Illness Management and Recovery
Program : So what then?
- A structured program
- Curriculum based approach
- Help patients to acquire skills and
knowledge
- Assist patients to understand
recovery
- Assist patients to achieve their
own, personal recovery
หัวข้ อเนื•้อการจั
หาการน
าเสนอ
ดการกับความเจ็บป่ วยและการคืนสู่สขุ ภาวะ
• ความสาคัญของการคืนสู่สขุ ภาวะ
• คุณค่าสาคัญของการจัดการกับความเจ็บป่ วย
• กลยุทธที่เป็ นกุญแจสาคัญ 8 ประการของการจัดการกับความ
เจ็บป่ วย
• การโน้มน้าวผูใ้ ช้บริการและการปฐมนิเทศ
• การฝึ กอบรมทักษะ 10 อย่าง
• การทากลุ่มเรือ่ งการจัดการกับความเจ็บป่ วย
• เราจะก้าวต่อไปอย่างไร
องค์ ประกอบสาคัญของการจัดการกับความ
เจ็บป่ วยและการคืนสู่ สุขภาวะ
• การทากิจกรรมทุกสัปดาห์โดยบุคลากรที่เชีย่ วชาญ เป็ นเวลา 6 –
12 เดือน
• มีเอกสารจานวน 10 ชุดที่มีขอ้ มูลที่สามารถนาไปใช้ได้และกลวิธี
ต่างๆ
• คู่มือสาหรับผูป้ ฏิบตั ิ ที่ใช้เป็ นแนวทางในการสอนผูใ้ ช้บริการ
เกีย่ วกับโรคจิตเวชและช่วยให้สามารถทาตามกลวิธีได้
ความสาคัญของการคืนสู่สขุ ภาวะ
•
การคืนสู่สขุ ภาวะจะเกีย่ วข้องกับการพัฒนา
ความหมายและความต้องการที่มีผลจาก
ความเจ็บป่ วยทางจิตอยู่ดว้ ยขณะที่มีการ
ดาเนินชีวิตไปข้างหน้า
ลักษณะสาคัญของการคืนสู่สขุ ภาวะ
จะต้องกาหนดและดาเนินการจนสาเร็จโดยผูใ้ ช้บริการ
จะเป็ นขบวนการหรือผลลัพธ์สดุ ท้าย
จะแตกต่างจากการฟื้ นฟูสมรรถภาพ
เกีย่ วข้องกับความสาเร็จส่วนบุคคลและทางสังคมในด้านที่
ผูใ้ ช้บริการคิดว่ามีความสาคัญต่อเขา
• เป็ นประสบการณ์ตรงของมนุษย์ท่ีเป็ นสากล
รวมเรือ่ งความหวัง ความมัน่ ใจในตนเอง ความคาดหวัง ความ
เป็ นอยู่ท่ีดแี ละการมองโลกในแง่ดี
• การมีชวี ิตอยู่เป็ นสิง่ ที่มีคุณค่ามากกว่าสิง่ ใด
•
•
•
•
การคืนสู่สขุ ภาวะเกีย่ วข้องกับแรงจูงใจ
• พลังภายในที่ผลักดันให้บคุ คลนัน้ เกิดการปฏิบตั ิตวั
• การจัดการกับความเจ็บป่ วยและการคืนสู่สขุ ภาวะจะเกิดขึ้นได้ต่อเมื่อ
ผูใ้ ช้บริการได้รบั การกระตุนให้เกิดแรงจูงใจที่จะลงมือกระทา
• วิธีการที่จะทาให้เกิดแรงจูงใจ
1. ความหวังนัน้ เพือ่ ใครสักคนหนึง่
2. การสนับสนุนจากคนรอบข้าง
3. สัมพันธภาพกับบุคลากรผูใ้ ห้บริการ
4. แรงกระตุน้ จากภายใน
5. ความลึกลับ ?
กิจกรรมที่ 1
• แบ่งผูเ้ ข้าอบรมเป็ น 4 กลุ่ม
• กลุ่มที่ ๑ , ๓ อภิปรายเรือ่ ง วิธีสร้างแรงจูงใจให้ผูใ้ ช้บริการสนใจ
เข้ารับความรูก้ ารจัดการกับความเจ็บป่ วยและการคืนสู่สขุ ภาวะ
• กลุ่มที่ ๒, ๔ วิธีสร้างแรงจูงใจให้ผูใ้ ห้บริการสนใจเข้าความรูก้ าร
จัดการกับความเจ็บป่ วยและการคืนสู่สขุ ภาวะ
• สรุปผลการอภิปรายและนาเสนอต่อกลุ่มใหญ่
ความหวังเป็ นกุญแจสาคัญ
• การทาเรือ่ งนี้นานๆไม่สามารถคาดเดาได้
• การไปสูจ่ ุดหมายปลายทางด้วยตนเองมีอทิ ธิพลต่อพื้นฐานของ
ความหวังและการมองโลกในแง่ดใี นอนาคต
• การมีผูเ้ ชือ่ ถือเราเป็ นพลังอย่างหนึง่ ที่เราจะคานึงถึงว่าเราทาเพือ่
ผูอ้ น่ื ด้วย
• อย่าให้ผูใ้ ช้บริการประสบความล้มเหลวจากการให้บริการ
บริการจะทาให้เขารูส้ กึ ไม่ประสบความสาเร็จ
• ผูร้ บั บริการควรได้รบั การสนับสนุนอย่างไม่มีเงือ่ นไขจากการเข้า
ร่วมโครงการ เขาควรได้รบั การเข้าเริม่ โครงการใหม่ได้โดยง่ายและ
อยู่ในหลักการของการประสบล้มเหลวอย่างปลอดภัย
ค
• วิธีในการจัดการกับความเจ็บป่ วยแตกต่างจากวิธีการที่ฉนั ให้บริการ
อยู่ขณะนี้อย่างไร
กุญแจสาคัญของกลยุทธ 8 ประการในการ
ทางานเรือ่ งการจัดการกับความเจ็บป่ วยทางจิต
กุญแจดอกที่ 1
การตัง้ จุดมุ่งหมายโดยใช้ผูป้ ่ วยเป็ นศูนย์กลางมุ่งไปสู่การคืนสู่สขุ ภาวะ
• เน้นไปที่บริบทการดารงชีวิตของผูใ้ ช้บริการมากกว่าที่จะมุ่งเน้นไปที่
อาการ
• ความเข้มแข็ง กับ ปั ญหา
• ความรับผิดชอบร่วมกันในการวางแผนและทาตามจุดมุ่งหมาย
มากกว่าการทาตามการรักษา
• การประเมินอย่างสมา่ เสมอและมีการปรับแผน
กุญแจดอกที่ 1
หลีกเลีย่ งจากรูปแบบทางการแพทย์
ตัวอย่างจุดมุ่งหมายที่เน้นโรค
*กินยา
* การลดเสียงที่ได้ยนิ
* หยุดตอบสนองต่อความหลงผิด
* การดูแลที่พกั อาศัย
* การบริหารจัดการเรือ่ งการเงิน
กุญแจดอกที่ 1
ตัวอย่างจุดมุ่งหมายที่ห่างไกลจากรูปแบบทางอาการ
• เพือ่ สร้างสัมพันธภาพอย่างใกล้ชดิ กับเพือ่ น 2 คนที่ฉนั ชืน่ ชอบ
• เพือ่ ปรับปรุงสภาพภายในที่พกั อาศัยให้น่าอยู่เพือ่ เพือ่ นสามารถมา
เยีย่ มได้ท่ีบา้ น
• เพือ่ เพิม่ บทบาทในการดูแลร้านค้ามากขึ้น
• เพือ่ การเป็ นเจ้าของรถยนต์เพือ่ จะได้ไปไต่เขาได้
• เพือ่ ไปชมภาพยนตร์เดือนละครัง้
กุญแจดอกที่ 2
ความรูพ้ ้นื ฐานที่ดขี องเรือ่ งสุขภาพจิต
• สาเหตุและการดาเนินของโรค
• อาการและการวินจิ ฉัย
• ยา
• การคืนสู่สขุ ภาวะ
• แหล่งสนับสนุนในชุมชน
กุญแจดอกที่ 3
การควบคุมกากับ –การตอบสนองต่ออาการที่เห็นชัดเจนและ
พฤติกรรมที่เป็ นอันตรายต่อสุขภาพ
• กระตุน้ การตระหนักรู ้ ฉันสามารถทาได้
• เลือกทัง้ สิง่ ที่ทาให้เขาดีข้ นึ และแย่ลง
• แผนการป้องกันการเป็ นซา้
• แผนการมีสขุ ภาวะที่ดี
• ถึงแม้ว่าฉันจะไม่ใช่สาเหตุ แต่ฉนั ก็สามารถทาได้
• ยอมรับความรับผิดชอบร่วมกันและตัดสินใจร่วมกัน
กุญแจดอกที่ 4
แนวทางการใช้ความเข้มแข็งเป็ นฐาน
• ผูป้ ่ วยจิตเวชรุนแรงและอาการคงที่สามารถเรียนรู ้
พัฒนา และ เปลีย่ นแปลงได้
• จุดเน้นของขบวนการช่วยเหลืออยู่ท่ีจุดแข็ง วามสนใจ
และความสามารถ ไม่ใช่เน้น ที่ความบกพร่องหรือ
พยาธิสภาพ
กุญแจดอกที่ 5
กลวิธีการสอนเพือ่ ให้ความรู ้
•การสอนแบบมีปฏิสมั พันธ์ ไม่ใช่การบรรยาย
1.ถ ามด้วยคาถามปลายเปิ ดเพือ่ ทบทวนความรูแ้ ละตรวจสอบความเข้าใจ
2.ใช้วิธีการหลากหลายในการนาเสนอเอกสารประกอบ
- การสรุปประเด็นสาคัญ
- การยกตัวอย่าง
- การสลับกันอ่านออกเสียงดังๆ
- ให้อ่านเอง
3.ภาษาที่ใช้ในเอกสารควรเป็ นภาษาง่ายๆเพือ่ ให้ผูอ้ ่านเข้าใจเนื้อหา
กุญแจดอกที่ 6
กลยุทธการสอนที่ทาให้เกิดแรงจูงใจ
• ช่วยให้ผูใ้ ช้บริการเห็นว่าสิง่ ที่เรียนรูแ้ ละทักษะเชือ่ มโยงกับการบรรลุ
จุดมุ่งหมายที่วางไว้อย่างไร
• ถ่ายทอดให้เห็นว่า ความหวัง ความเชือ่ และ ความมัน่ ใจ ว่าเขา
สามารถทาให้เกิดการเปลีย่ นแปลงตามความพอใจ และบรรลุ
จุดมุ่งหมาย
• ช่วยผูใ้ ช้บริการสารวจค่าใช้จา่ ยและผลประโยชน์ในสถานะที่เป็ นอยู่
และในสถานะที่เกิดการเปลีย่ นแปลง
กุญแจดอกที่ 7
• กลวิธีในการสอน
•
•
•
•
•
Reinforcement
Shaping
Modeling
Role playing
Cognitive restructuring
Teaching Methods:
Cognitive Behavioral Strategies
Reinforcement:
 Positive: utilized to increase positive
behaviors (i.e. increase praise, rewards, self
esteem)
 Negative: utilized to decrease negative
behaviors (i.e. decrease stress, anxiety, ect)
•
Practitioner's role: praise, enthusiasm,
positive reinforcement, monitoring
achievement of personal goals, encourage
utilization of newly acquired skills
Teaching Methods:
Shaping
• This entails successive behaviors/steps to
obtain new behaviors/goals
• Practitioners needs to provide positive
reinforcement, encouragement and feedback
while also realizing that patients learn at their
own rate
• Practitioners can shape patient’s attitude by
acknowledging their efforts, struggles and
accomplishments in their own IM & R
program
Teaching Methods:
Modeling
 Practitioners demonstrate desirable and
appropriate skills for patients to observe
 Practitioners can enhance learning by
explaining the rationale and basis for the
skill/behavior before its demonstration
 Patients can then provide feedback on
behavior while also role modeling newly
acquired skill
 What patients observe practitioners
completing on a daily basis are ALSO
examples of role modeling.
Teaching Methods:
Role Playing and Practice
Practitioners should support
acquisition of new skills inside and
outside of the group
After completion, patients should be
asked about experiences, feelings,
obstacles, ect
Enthusiastically encourage patients to
use skills throughout the day and track
their experiences
Teaching Methods:
Homework
Assist in acquisition of skills
Provides individuals with hope and
confidence that they will be able to
learn and complete new skill
Can be modified based on patient’s
mental and cognitive status.
Can include other peers in the
program.
Teaching Methods:
Cognitive Restructuring
How patients feel about themselves
and how the process information
influences their understanding of the
world and how they respond to events.
When one’s cognitive processes are
inaccurate, restructuring can assist
one to view the world, process
information and understand
information in a more accurate manner.
Teaching Methods:
Cognitive Restructuring
Practitioners can participate in
cognitive restructuring by:
Teaching patients accurate facts
about mental illness
Exp. Mental illness is influences
by environmental, biological and
social factors and NOT a due to
one’s lack of self will and/or
weakness.
Teaching Methods:
• Behavioral Tailoring
• Helps build strategies to incorporate
medications into one’s daily routine
• Practitioners can help by providing prompts,
reinforcement, rationale for taking
medications, benefits of taking medication
• Practitioners'’ Techniques:
– Identify daily routine
– Identify daily activity that will help/prompt
individuals to remember to take medication.
– Role model the plan
– Assist patient to practice the plan
implementation
Teaching Methods:
Relapse Prevention
 Create a plan that identifies signs, symptoms
and steps to respond to signs
 Patients can learn and identify “triggers”
 Include support persons in plan
 The practitioner can explain relapse, benefits
of relapse prevention, techniques to avoid
relapse.
 Write down plan and role play the plan
กุญแจดอกที่ 8
เน้นลาดับขัน้ ของการเปลีย่ นแปลงในการประเมินอย่างต่อเนือ่ ง
• ก่อนตัดสินใจเข้าร่วม
กิจกรรม การออกไปในชุมชน การตระหนักรู ้ และการเพิม่
ความหวัง
• ระยะพิจารณาตรึกตรอง
กิจกรรม: การพิจารณาทบทวนข้อดีขอ้ เสีย , การช่วยสร้าง
จินตนาการถึงชีวิตที่ดกี ว่า
• ระยะเตรียมการ
กิจกรรม การรวบรวมข้อมูลทางเลือกอืน่ ๆ
• ระยะดาเนินการ
กิจกรรม การปรับวิถกี ารดาเนินชีวิต ภายใต้
คาแนะนาปรึกษาจากบุคลากร (ไม่ใช่
ผูเ้ ชีย่ วชาญ)
• การผดุงรักษา
กิจกรรม รักษาความสมดุลที่เกิดขึ้นใหม่ การ
ควบคุมกากับเพือ่ ต่อต้านพฤติกรรมอุปนิสยั
เก่าๆ
•
เอกสารประกอบการอบรม
เอกสารพื้นฐานที่เป็ นแบบฝึ กหัด
• เอกสารความรูแ้ จกผูเ้ ข้าอบรม พร้อมด้วยใบงานและ
แบบฟอร์มต่างๆ
• คู่ มือสาหรับผูส้ อน ในแต่ละหัวข้อที่ระบุไว้ในเอกสาร
แจก
• วิดที ศั น์แนะนาโปรแกรมและแสดงสาธิตประกอบการ
สอน
Empower
and Inspire
the Patient
Initiate a
collaborative
role with the
treatment team
Help
individuals
enhance
natural support
systems
Increase
feelings of
hope
Role of
Practitioner
Provide patients
with the tools
and skills to
participate in
their own
recovery
Instill hope
Help patients
define
meaningful
goals
Teach and
Educate
Personally
Have Hope
Role of Practitioner: The benefits of
the program
• Give practical clinical tools to work with
• Creates a partnerships with patients
• Brings evidence based practice into
recovery
• Better understanding of patients, their
struggles, their lives
• More recovery focused vs. paternalistic
The patients: the benefits
 Yes, this is what they have really said
 More confidence
 Able to try new activities
 Become involved in more meaningful
activities
 Able to manage their own illness better
 Feel more hopeful
 Increase vocational activities
Structure
• Individual teaching: Allows more
individual teaching and dedicated
attention to one’s individualized needs
• Group teaching: Allows patients to
receive feedback, form relationships,
gain support and identify role models
• Combination: Allows core material to
be taught to individuals while group
sessions provide time and opportunity
for support and feedback.
Session Time Frame
Informal socializing and
identification of any major
problems
1-3 minutes
Review previous session(s)
1-3 minutes
Review Homework
3-5 minutes
Follow up on Goals
1-3 minutes
Set agenda for current session 1-2 minutes
Teach new material or review
previously taught material
30-40 minutes
Agree on new homework
assignment
3-5 minutes
Summarize progress made in
current session
3-5 minutes
Time
• Time range of group can vary from
45-60 minutes.
• However, individuals with shorter
attention span may only be able to
maintain attention for 30 minutes.
• If necessary, shorter, more
frequent sessions can be
completed.
How this all fits in….
Motivational
interviewing
is how we
interact with
patients
Integrated Dual
Disorder treatment
is how we ensure
that patients'
mental illness and
chemical abuse is
treated
simultaneously
Illness Management
and Recovery is the
program we utilize to
assist individuals into
and through their
recovery.
องค์ประกอบที่เป็ นข้อมูลเชิงประจักษ์ของการจัดการกับ
ความเจ็บป่ วย
•
•
•
•
•
•
การให้ความรูเ้ กีย่ วกับโรคจิตและการรักษา
การฝึ กเพือ่ ป้องกันการกลับมาป่ วยซา้
พฤติกรรมที่เฉพาะบุคคลในเรือ่ งการทานยา
การฝึ กทักษะการจัดการ
การฝึ กทักษะทางสังคม
กลยุทธการมีความผิดปกติท่ีเกิดร่วม
10 Topic Areas
1. Recovery Strategies
2. Practical Facts about Mental Illness
(schizophrenia, bipolar disorder,
major depression)
3. The Stress-Vulnerability Model and
Treatment Strategies
4. Building Social Support
5. Using Medication Effectively
10 Topic Areas
6.
7.
8.
9.
(cont.)
Alcohol and Drug Use
Reducing relapses
Coping with stress
Coping with problems and
symptoms
10. Getting your needs met in the
mental health system