Download Document

Introductory Information System
ระบบสารสนเทศเบื้องต้น
ดร.อรสา เตติวฒ
ั น์
[email protected]
ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ
คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยนเรศวร
บทที่ 7 การจัดการฐานข้ อมูล
เอกสารอ้ างอิง ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ
ดร.ประสงค์ ประณีตพลกรังและคณะ
การจัดการข้ อมูล (Data Management)
 ข้อมูล คือ ข้อเท็จจริ ง ที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่งโดย
การสังเกต จดบันทึก สัมภาษณ์ หรื อแบบสอบถาม
 ฐานข้อมูล (Database) คือการเก็บรวบรวมข้อมูลของผูใ้ ช้และ
สามารถที่จะนาข้อมูลนั้นออกมาใช้ร่วมกันได้โดยไม่มีการซ้ าซ้อน
ของข้อมูลหรื อขัดแย้งของข้อมูล โดยทัว่ ไปจะประกอบด้วย




Field
Record
File
Database
ลาดับขั้นการเกิดฐานข้ อมูล
Database
File
Record
Field
ฐานข้ อมูลประวัตินิสิต
่
ชือ
นายศรราม MS-101
น.ส.พรทิพย์ MS-101
นายพิทกั ษ์ MS-101
่
ชือ
น.ส.พรทิพย์ MS-101
น.ส.พรทิพย์
Byte
น
Bit
1
วิชา
วิชา
เกรด
A
B
A
B
เกรด
ประเด็นหลักในการบริหารข้ อมูล




ความสามารถในการเข้าถึงข้อมูล (Access) ได้ง่าย เร็ ว
จะต้องมีระบบรักษาความปลอดภัยของข้อมูล (Security)
สามารถเปลี่ยนแปลงแก้ไขข้อมูลในอนาคตได้ (Edit)
ข้อมูลที่จดั เก็บจะต้องมีการจัดแบ่งเป็ นส่ วนหรื อสร้างตาราง เพื่อ
ง่ายต่อการปรับปรุ ง คือเป็ นฐานข้อมูลแบบสัมพันธ์ (Relation
Database)
ลักษณะของข้ อมูลทีจ่ ะนามาใช้
Field Type
Description
ตัวเลข (Numeric)
เก็บข้อมูลตัวเลขจานวนเต็ม
ตัวเลขปนตัวอักษร
(AlphaNumeric)
ตัวอักษร (Alpha)
วันที่ (Date)
ความกว้างของฟิ ลด์ (Field
Length)
เก็บข้อมูลตัวเลขปนตัวอักษร
เก็บข้อมูลตัวอักษร
เก็บข้อมูลวันที่
ขอบเขตว่าจะป้อนได้กี่ตวั
ประเภทของแฟ้ มข้ อมูล (File Type)


แฟ้มข้อมูลหลัก (Master File) เป็ นแฟ้มที่เก็บข้อมูลสาคัญ เช่น
แฟ้มประวัติลูกค้า
แฟ้มรายการปรับปรุ ง ( Transaction File) เป็ นแฟ้มที่มีการ
ปรับปรุ งในแต่ละวัน
การจัดระเบียบแฟ้ มข้ อมูล (File Organization)

การจัดระเบียบแฟ้มข้อมูลแบบตามลาดับ (Sequential File Organization) ลักษณะการ
จัดการเรี ยงตามฟิ ลด์ที่กาหนด (Key Field)
ข้อดี
1)
2)
เป็ นวิธีที่เข้าใจง่าย เพราะเก็บ
แบบเรี ยงลาดับ
ประหยัดเนื้อที่ในการจัดเก็บ
และง่ายต่อการสร้างแฟ้มใหม่
ข้อเสี ย
1)
2)
เสี ยเวลาในการปรับปรุ ง
เพราะจะต้องอ่านทุกรายการ
จนกว่าจะพบรายการที่ตอ้ ง
ปรับปรุ ง
จะต้องเรี ยงข้อมูลที่เข้ามาใหม่
ก่อนที่จะประมวลผล
การจัดระเบียบแฟ้ มข้ อมูล (File Organization) ต่ อ

การจัดการข้อมูลแบบตรงหรื อแบบสุ่ ม (Direct or Random File Organization)
การบันทึกข้อมูลหรื อการเรี ยกข้อมูลขึ้นมาสามารถเรี ยกได้โดยตรง ไม่ตอ้ งผ่าน
รายการอื่นก่อน จึงค้นได้เร็ วกว่าแบบตามลาดับ โดยอาศัยดัชนี (Index)
ข้ อดี
1.
2.
สามารถเรี ยกข้ อมูลแก้ ไข ได้
โดยตรง ไม่ต้องผ่านรายการอื่นๆ
ปรับปรุงแก้ ไขข้ อมูลด้ วยทันที
ข้ อเสีย
1.
2.
สิ ้นเปลืองเนื ้อที่ในการจัดเก็บ
ต้ องมีการสารองข้ อมูลเพราะ
โอกาสเกิดความเสียหายง่ายกว่า
แบบตามลาดับ
วิธีการประมวลผล (Processing Technique)



การประมวลผลแบบชุด (Batch Processing) คือการประมวลผลโดยผูใ้ ช้
จะทาการรวบรวมเอกสารที่ตอ้ งการจะประมวลผลเป็ นชุดๆ
การประมวลผลแบบตอบโต้ (Interactive) คือการทางานที่มีการตอบโต้
ระหว่างผูใ้ ช้กบั เครื่ องคอมพิวเตอร์ ตลอดเวลา
การประมวลผลแบบออนไลน์ (Online Processing) คือ การประมวลผล
ร่ วมกันระหว่างคอมพิวเตอร์ ในระบบสื่ อสาร ( Communication)
ระบบการจัดการฐานข้ อมูล
(Database Management System [DBMS])



ภาษาคานิยามของข้อมูล [Data Definition Language (DDL)] ใน
ส่ วนนี้จะกล่าวถึงว่าแต่ละส่ วนจะประกอบด้วยอะไรบ้าง
ภาษาการจัดการข้อมูล [Data Manipulation Language (DML)]
เป็ นภาษาเฉพาะที่ใช้ในการจัดการระบบฐานข้อมูล
พจนานุกรม (Data Dictionary) เป็ นเครื่ องมือสาหรับการเก็บและ
การจัดข้อมูลเพื่อสาหรับการบารุ งรักษาข้อมูล
ข้ อดีของการจัดการฐานข้ อมูล






ลดความยุง่ ยากของข้อมูล การเข้าถึง การนาไปใช้
ลดความซ้ าซ้อนของข้อมูล (Redundancy)
ลดความสับสน (confusion)
ค่าใช้จ่ายสาหรับการบารุ งรักษาจะลดลงภายหลังระบบงาน
สมบูรณ์
มีความยืดหยุน่ ในการขยายฐานข้อมูล
สะดวกสาหรับการใช้สารสนเทศ
การออกแบบฐานข้ อมูล

รู ปแบบข้อมูลแบบลาดับขั้น หรื อโครงสร้างแบบลาดับ เหมาะ
สาหรับเครื่ องที่ขนาดใหญ่ ขนาดกลาง มีโครงสร้างคล้ายๆ
ต้นไม้ (รู ปที่ 7.10) โดยมีความสัมพันธ์เป็ นแบบหนึ่ งต่อหลาย
(one-to-many)
การออกแบบฐานข้ อมูล (ต่ อ)

รู ปแบบข้อมูลแบบเครื อข่าย (Network Data Model) โครงสร้าง
คล้ายๆแบบลาดับ แต่แบบโครงสร้างแบบเครื อข่ายอาจมีมีการ
ติดต่อแบบหลายต่อหนึ่ง (Many-to-One) หรื อ หลายต่อหลาย
(Many-to-Many)
การออกแบบฐานข้ อมูล (ต่ อ)
 รู ปแบบความสัมพันธ์ขอ้ มูล (Relational Data Model) ลักษณะ
การออกแบบฐานข้อมูลโดยจัดข้อมูลให้อยูใ่ นรู ปของตารางที่มี
ระบบคล้ายแฟ้ม ประกอบด้วย
 แถว (Row) แทน ระเบียน (Record)
 คอลัมน์ (Column) แทน เขตข้อมูล (Field)
 ภาษา SQL (Structured Query Language)
การบริหารระบบฐานข้ อมูล


การบริ หารข้อมูล (Data Administration) จะต้องได้รับการ
สนับสนุนด้านการจัดการและวางแผนสารสนเทศจากผูบ้ ริ หาร
การวางแผนและวิธีการสร้างแบบจาลอง (Data planning and
Modeling Methodology) เมื่อตกลงจะใช้ระบบฐานข้อมูล จะต้อง
มีการสารวจความต้องการของทุกหน่วยงานก่อน เพื่อประเมิน
งบประมาณ
การบริหารระบบฐานข้ อมูล (ต่ อ)


การจัดการและเทคโนโลยีฐานข้อมูล (Database Technology and
Management) ต้องฝึ กฝนให้พนักงานรู ้จกั นาเทคโนโลยีมา
ประยุกต์ใช้กบั งาน
ผูใ้ ช้ (User) ต้องเรี ยนรู ้เกี่ยวกับนโยบาย สิ ทธิ์ของตน และเรี ยนรู ้
โปรแกรมใหม่ๆ เพื่อประสิ ทธิภาพของการทางาน