Download Oparzenie chemiczne jamy ustnej ługiem sodowym – opis przypadku

Opis przypadku
Case report
Tom 7, nr 4, 2011
Volume 7, no 4, 2011
Oral cavity soda lye burn
– case report
Oparzenie chemiczne jamy
ustnej ługiem sodowym
– opis przypadku
Piotr Zgardziński1 B E F
Izabella Dunin-Wilczyńska2
Wkład autorów:
B E F
A – Plan badań; B – Zbieranie danych; C – Analiza statystyczna;
E – Redagowanie pracy; F – Wyszukiwanie piśmiennictwa
D – Interpretacja danych;
Authors’ Contribution: A – Study design; B – Data Collection; C – Statistical Analysis; D – Data Interpretation;
E – Manuscript Preparation; F – Literature Search
1, 2
Katedra i Zakład Ortopedii Szczękowej UM w Lublinie
Department of Jaw Orthopedic Medical University of Lublin
Streszczenie
Abstract
Oparzenia chemiczne jamy ustnej najczęściej zdarzają
się u dzieci w wieku 2-4 lat. Odpowiedzialność za taki
stan rzeczy ponoszą opiekunowie, często pozostawiający
niewłaściwie zapakowane substancje w zasięgu dziecka.
W zależności od rodzaju, stężenia, stanu skupienia
i czasu kontaktu błony śluzowej ze środkiem chemicznym
można zaobserwować różne skutki oparzeń. Preparaty
o charakterze kwasów w kontakcie ze śluzówką wywołują
oparzenie powodujące martwicę skrzepową tkanek.
Ten rodzaj martwicy z reguły obejmuje powierzchowne
warstwy błony śluzowej, rzadko doprowadzając do
głębszej perforacji. Dużo gorsze rokowanie mają oparzenia
środkami o charakterze zasady. Substancja ta w kontakcie
z błoną śluzową powoduje znacznie głębsze zniszczenie
śluzówki doprowadzając do martwicy rozpływnej.
Gojenie takiego uszkodzenia wiąże się z powstaniem
rozległych blizn ściągających często doprowadzających
do zamknięcia światła narządu i niedrożności. Celem
pracy było przedstawienie stanu jamy ustnej pacjenta po
Chemical burns of the mouth happen most often in
2- to 4-year-old children. Child minders are responsible
for them since they often leave dangerous substances
improperly packaged and within easy reach of children.
Depending on the kind of substance, its concentration,
state and time of the oral mucosa`s exposure to it,
chemical burns of different severity may develop. When in
contact with the mucous membrane, acidic preparations
cause burns resulting in coagulation scar necrosis. This
type of necrosis commonly involves superficial layers
of the mucosa, rarely leading to deeper perforation.
Chemicals of the alkaline nature bring about much more
severe burns with dismal prognosis. Alkaline substances,
when in contact with the mucosa, cause much more
damage to the mucous membrane leading to extensive
necrosis. In the healing process of this kind extensive
constricted scars are produced, which often results in
total obstruction of the lumen of the organ and lack of its
patency. The aim of the study was to present the state of
1
2
Lekarz stomatolog; Dentist
adiunkt; MDS, assistant professor
Adres do korespondencji, correspondence address:
ul. Karmelicka 7, 20-081 Lublin, Poland
e – mail: [email protected]
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
204
Opis przypadku
Case report
Tom 7, nr 4, 2011
Volume 7, no 4, 2011
przypadkowym spożyciu preparatu do udrażniania rur
kanalizacyjnych "Kret". (Forum Ortod. 2011; 7: 204 - 10).
Nadesłano: 1.10.2011
Przyjęto do druku: 6.12.2011
Słowa kluczowe:
chemiczne, jamy ustna
soda
kaustyczna,
oparzenie
the mouth in a patient who accidentally drank "Kret", a
toxic chemical substance used for clearing drain pipes.
(Orthod. Forum 2011; 7: 204 -10).
Received: 1.10.2011
Accepted: 6.12.2011
Key words: caustic soda, chemical burns, oral cavity
Wstęp
Introduction
Oparzenia chemiczne jamy ustnej zdarzają się coraz
częściej i są w większości przypadków wynikiem
przypadkowego spożycia substancji żrącej. Około 80%
wszystkich oparzeń chemicznych jamy ustnej dotyczy
dzieci w wieku 2 – 4 lat (1,2,3,4,5). Przyczyną takiego stanu
rzeczy jest charakterystyczna dla tego wieku chęć poznania
otaczającego świata, któremu towarzyszy znaczny rozwój
motoryki dziecka, przy braku zdolności rozpoznawania
zagrożenia (2,6,7,8). Odpowiedzialność za oparzenia w tej
grupie wiekowej ponoszą opiekunowie, którzy zostawiają
często niewłaściwie przechowywane substancje toksyczne
w zasięgu dziecka (2,6,7,9). W zależności od rodzaju
substancji żrącej, obserwuje się różne skutki oparzeń.
Preparaty o charakterze kwasów (Cilit, Ajax, płyn
akumulatorowy) w kontakcie ze śluzówką wywołują
oparzenie, które powoduje martwicę skrzepową tkanek.
Ten rodzaj martwicy z reguły obejmuje powierzchowne
warstwy błony śluzowej, rzadko doprowadzając do
głębszej perforacji. Dużo gorsze rokowanie powodują
oparzenia środkami o charakterze zasady (Kret, Clorox,
Ace). Substancja ta w kontakcie z błoną śluzową powoduje
znacznie głębsze zniszczenie śluzówki doprowadzając do
martwicy rozpływnej (6,8,10,11). Najczęściej stosowaną
klasyfikacją oparzeń chemicznych jamy ustnej i przełyku
jest klasyfikacja Zargara (6,12) . Dzieli ona oparzenia w
zależności od stopnia uszkodzenia błony śluzowej na typ:
• 0 – błona śluzowa bez zmian
• I – obrzęk i przekrwienie błony śluzowej
• IIA – błona śluzowa jest krucha z wybroczynami
i nadżerkami; mogą być widoczne także błony
rzekome oraz płytkie owrzodzenia
• IIB – wszystkie objawy z typu 2A dodatkowo z głębokimi lub okrężnymi owrzodzeniami
• IIIA - występują masywne owrzodzenia i drobne
ogniska martwicy
• IIIB – pojawiają się masywne ogniska martwicy
Stężona substancja zasadowa („Kret”), w kontakcie
z błoną śluzową doprowadza najczęściej do oparzenia
typu IIA B i IIIA. Gojenie takiego uszkodzenia wiąże
się z powstaniem rozległych blizn ściągających, często
doprowadzających do zamknięcia światła narządu i jego
niedrożności. Kolejnym czynnikiem wpływającym na
stopień uszkodzenia śluzówki jest stan skupienia spożytej
substancji chemicznej. Preparaty w formie cieczy są
Chemical burns of the mouth are more and more
common these days and the majority of them result
from accidental ingestion of a caustic substance.
Approximately 80% of all chemical burns occur in
2-to 4-year-old children (1,2,3,4,5). The reason for it is
typical of this age curiosity and eagerness to explore
and learn about the world around, usually accompanied
by considerable motor development of the child, and in
the absence of mechanisms enabling identification of
danger (2,6,7,8). In this age group the children`s carers
who store toxic substances within easy reach of children
are responsible for this type of burns (2,6,7,9). Different
severity of chemical burns depends on the type of the
caustic substance. In the case of accidental contact of the
oral mucosa with preparations of acidic nature (Cilit, Ajax,
battery liquid), the produced burns will inevitably result
in thrombotic necrosis of the tissue. This kind of necrosis
usually involves superficial layers of the mucosa and
rarely leads to deeper perforation. For the burns produced
by alkaline agents (Kret, Clorox, Ace) the prognosis is
much worse. If this substance comes into contact with
the mucosa, the depth of the provoked mucosal lesions
increases drastically leading to liquefaction necrosis
(6,8,10,11). The Zadgar`s classification is routinely used
to classify chemical burns of the mouth and esophagus
(6,12). It divides those burns according to the degree of
the mucosal injury they provoke as follows:
• 0 – no change in the mucosa
• I – edema and hyperemia of the mucosa
• IIA –fragile mucosa with hemorrhages and
erosions; also visible alleged membranes and
shallow ulcerations
• IIB – all the symptoms of IIA type with additional
deep or circular ulcerations
• IIIA – occurrence of massive ulcerations and small
necrotic foci
• IIIB – occurrence of massive necrotic foci
Any contact of a concentrated alkaline substance
(e.g.”Kret”) with the oral mucosa will inevitably produce
the burns of IIA B and IIIA type. The healing process
of this type of lesions always results in the formation
of extensive vicious cicatrices, which, in turn, leads
to the obstruction of the organ lumen as well as its
patency. Another factor contributing to the extent of the
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
205
Opis przypadku
Case report
Tom 7, nr 4, 2011
Volume 7, no 4, 2011
znacznie łatwiejsze do połknięcia niż preparaty w formie
stałej (granulki, proszki), dlatego oparzeniom jamy
ustnej cieczami znacznie częściej towarzyszą oparzenia
przełyku. Kontakt granulatu lub proszku z błoną śluzową
jamy ustnej powoduje tak silne dolegliwości bólowe,
że preparat z reguły zostaje odruchowo wypluty przez
pacjenta (11,13). Jeżeli preparat zostanie połknięty
może doprowadzić do powstania ogromnych owrzodzeń
przełyku i żołądka, perforacji a czasem nawet zgonu
pacjenta (2,6,11,14). Kolejnymi czynnikami wpływającymi
na stopień uszkodzenia błony śluzowej jest czas kontaktu
i stężenie substancji chemicznej. Im wyższe stężenie
i dłuższy czas ekspozycji na substancję żrącą tym większe
uszkodzenie tkanek miękkich pacjenta (11,15,16). Odległe
powikłania po spożyciu żrącego środka zasadowego
obejmują zwężenia jamy ustnej, przełyku, żołądka,
perforację narządów a nawet śmierć. Według niektórych
autorów u pacjentów po spożyciu stężonej zasady ryzyko
rozwoju raka przełyku i żołądka wzrasta trzy tysiące razy,
a nowotwór występuje najczęściej około trzydzieści lat po
incydencie (11,17).
Preparat „Kret” zaliczany jest do grupy środków
zasadowych. Występuje w sprzedaży w formie granulatu
koloru od białego do szarego. Jest bezwonny, silnie
higroskopijny, reaguje z wieloma substancjami, najmocniej
z kwasami, uwalniając ciepło. Temperatura wrzenia
preparatu wynosi 1390 stopni Celsjusza. Kontakt
z wilgotną błoną śluzową powoduje natychmiastowe
zainicjowanie egzotermicznej reakcji chemicznej.
mucosa destruction is the state of the ingested chemical
substance. Liquid preparations are much easier to
swallow than solid preparations (granules, powders),
therefore, the burns of the mouth are much more often
accompanied by the burns of the esophagus. Any contact
of granulates or powder with the mucosa causes such a
severe pain that the substance is usually spontaneously
spat out by the patient (11,13). Swallowing this
preparation may result in ulceration of the esophagus
and stomach, perforation and even sometimes in death
of the patient (2,6,11,14). Another factor influencing the
degree of the mucosa destruction is the time of contact
with the chemical substance and its concentration. The
higher the concentration of the chemical substance and
the longer the exposure to its action, the more extensive
the destruction of the patient`s soft tissue (11,15,16).
The long-term complications following ingestion of an
alkaline caustic agent include stenoses of the oral cavity,
esophagus and the stomach as well as organ perforation
and even death. In the view of some authors the risk of
developing esophageal or gastric cancer in the patients
who ingested a concentrated alkaline preparation
increases 3,000 times, and the cancer develops
approximately thirty years after the incident (11,17).
The “Kret” preparation is regarded as one of the
alkaline preparations. It is available on the market in the
form of white or grey granulates. It is odorless, strongly
hygroscopic, reacts with numerous substances, most
strongly with acids, releasing heat. The preparation boils
at 1390 degrees Celsius. In the case of contact with the
moist mucosa it immediately initiates an exothermic
chemical reaction.
Cel pracy
Objective of the study
Celem pracy było przedstawienie stanu jamy ustnej
pacjenta po przypadkowym spożyciu preparatu „Kret”
stosowanego do udrażniania rur kanalizacyjnych.
Opis przypadku
The aim of the study was to present the state of the
mouth of a patient after accidental ingestion of “Kret”, a
preparation commonly used for clearing sewage pipes.
Case report
Pacjent w wieku 9 lat i 6 miesięcy zgłosił się do ortodonty
celem leczenia ortodontycznego wady zgryzu. W wieku 2 lata
i 8 miesięcy przypadkowo spożył preparat do udrażniania
rur kanalizacyjnych „Kret”. W wyniku spożycia silnie
alkalicznej substancji doszło do oparzenia chemicznego
wargi górnej i dolnej, błony śluzowej policzków, języka,
tylnej ściany gardła. W badaniu endoskopowym nie
stwierdzono zmian w przełyku. W wieku 3 lat wykonano
u pacjenta pierwszy zabieg chirurgiczny, przecięcie blizn
z równoczesnym pokryciem wolnym przeszczepem skóry.
W wieku 3.6 u pacjenta przeprowadzono kolejny zabieg
przecięcia blizn z założeniem dystraktora rozszerzającego
jamę ustną. Zabieg dystrakcji powtarzany był jeszcze
A patient aged 9 years and 6 months sought orthodontic
treatment because of malocclusion. At the age of 2
years and 8 months he accidentally ingested “Kret”, a
preparation used for clearing sewage pipes. Ingestion of
this strongly alkaline substance provoked chemical burns
of the upper and lower lip, buccal and lingual mucosa and
of the rear pharyngeal wall. Endoscopy did not reveal
any esophageal changes. At the age of three the patient
underwent his first surgical procedure involving cutting
into the scars with concomitant covering the area with a
defect-free skin graft. Half a year later the boy underwent
another operation involving another cutting into the scars
and placing a distractor in order to dilate the oral cavity.
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
206
Opis przypadku
Tom 7, nr 4, 2011
Case report
Volume 7, no 4, 2011
dwukrotnie w wieku 4 lat 11 miesięcy i 6 lat z powodu
ogromnych nawracających bliznowatych przykurczów
jamy ustnej. Warga dolna oddzielona została od tkanki
bliznowatej wypełniającej przedsionek jamy ustnej
w wieku 7 lat 11 miesięcy. W trakcie pobytu w szpitalu
pacjent zawsze informowany był o konieczności
przeprowadzania zabiegów higienicznych jamy ustnej po
każdym posiłku i ochrony przed urazami. W wieku 9 lat
i 4 miesięcy u pacjenta odnotowano epizod niedrożności
przełyku. Konieczne było wykonanie tracheostomii.
Endoskopowo stwierdzono pierścieniowate zwężenia
przełyku na odcinku 2-3 cm i tkwiące w nim ciało
obce. Ciało obce zostało usunięte. Aktualne badanie
endoskopowe nie wykazało żadnych zmian. Pacjent
w dalszym ciągu pozostaje pod kontrolą chirurgów
plastycznych i wymaga dalszego leczenia.
W ortodontycznym badaniu klinicznym stwierdzono
rozległą bliznę ściągającą czerwieni wargowej wargi
dolnej. Analiza ułożenia warg w spoczynku wykazała
całkowity brak ukazywania czerwieni wargowej wargi
dolnej, zmniejszenie szerokości ust w stosunku do linii
poprowadzonych przez przyśrodkowe brzegi źrenic.
W analizie uśmiechu ukazywanie siekaczy górnych
przyśrodkowych wynosiło około 30% ich długości przy
całkowitym braku ukazywania siekaczy bocznych, kłów
i zębów przedtrzonowych. W profilu zaobserwowano
całkowity brak rowka wargowo-bródkowego, niewidoczną
czerwień wargi dolnej, warga górna i dolna położone
były dotylnie w stosunku do linii estetycznej Rickettsa.
Wg Hellmana profil pacjenta zaliczono do typu skośnego
do tyłu (Ryc. 1). Napotkano ogromne trudności w przeprowadzeniu badania wewnątrzustnego. Zakres otwierania ust
wynosił 16 mm, a całe wnętrze jamy ustnej pokryte było
przykurczającą tkanką bliznowatą. W badaniu stwierdzono
znaczne zwężenie szczęki i żuchwy, przesunięcie linii
pośrodkowej górnej w stronę lewą, próchnicę zębów
siecznych dolnych stałych ze znacznym ich rozchwianiem.
Język wykazywał minimalną ruchomość co znacznie
utrudniało mowę. Higiena została oceniona jako niedostateczna, pomimo wielkiego zaangażowania matki
i samego pacjenta w codzienne zabiegi higieniczne
(Ryc. 2). Obejmowały one próbę szczotkowania i stosowanie preparatów z fluorem do płukania jamy ustnej.
Z uwagi na blizny ściągające błony śluzowej jamy ustnej
i języka niemożliwa była ocena zębów bocznych w żuchwie.
Wykonano wycisk szczęki pacjenta na płytce woskowej
gdyż wprowadzenie łyżki wyciskowej standardowej było
niemożliwe. Rozległe blizny uniemożliwiły pobranie
wycisku łuku dolnego pacjenta. Na modelu szczęki
wykonano pomiary: szerokość łuku zębowego górnego
mierzona wg McNamary na pierwszych trzonowcach
wynosiła 15 mm (niedobór – 20 mm), co świadczyło
o zwężeniu szczęki. Stwierdzono również całkowity
brak miejsca dla kłów i drugich przedtrzonowców.
This dilatation procedure was repeated twice, when the
patient was 4 and 11 months old and next at the age of
6, because of massive recurrent cicatricial contractures
of the mouth. The lower lip was separated from the scar
tissue filling the oral vestibule when the patient was
7 years and 11 months old. During hospitalization the
patient was informed and reminded of the necessity to
perform hygienic procedures after every meal and avoid
an injury. When the boy was 9 years and 4 months old,
an episode of esophageal obstruction was observed.
Performing tracheostomy became necessary. Endoscopy
revealed annular stenoses of the esophagus at its 2-3cm
section and a foreign body that was stuck to it. The
foreign body was removed. Current endoscopy detected
no changes. The patient is still being taken care of by
plastic surgeons and requires further treatment.
Orthodontic clinical examination revealed an extensive
contracted scar tissue of the lip redness in the lower
lip. Analysis of the lips position at rest displayed a total
lack of redness of the lower lip as well as a decreased
width of the lips in relation to the lines drawn across
the proximal edges of the pupils. Analysis of the smile
revealed approximately 30% visibility of the proximal
upper incisors with regard to the length, while the lateral
incisors, canines and premolars were not visible at all.
Analysis of the facial profile revealed a total lack of the
labiomental groove as well as the lack of the lip redness
in the lower lip, the upper and lower lips were positioned
posteriorly in relation to the Ricketts` esthetic line.
According to Hellman, the patient`s profile was of the
posterior oblique type (Fig. 1). The intraoral examination
was hard to perform in the patient. The mouth opening
range was 16mm and the whole interior of the oral
cavity was covered with the contracted scar tissue. On
examination, a marked narrowing of the mandible and
maxilla was noted as well as a shift to the right of the
upper median line, carious lower permanent incisors
were considerably loosened. The tongue presented the
minimum of mobility, which impeded speech. The oral
hygiene was assessed as insufficient despite the patient`s,
as well as his mother`s, great involvement in performing
everyday oral hygiene procedures (Fig. 2) The oral
hygiene included attempts to do the brushing and the use
of fluoridated mouth rinses. Because of the extensive scar
tissue of the oral mucosa, assessment of the mandibular
lateral teeth was impossible. An impression of the patient`s
maxilla was performed on a wax plate, since inserting of a
standard impression spoon was not possible. The extent
of the scars made it impossible to obtain an impression
of the patient`s lower dental arch. Measurements were
performed on the model of the maxilla: the width of the
upper dental arch measured according to McNamara on
the first molars was 15 mm (deficiency –20mm), which
was indicative of a narrowing of the maxilla. The total
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
207
Opis przypadku
Case report
Tom 7, nr 4, 2011
Volume 7, no 4, 2011
W łuku zębowym obecne były zęby: 16, 14, 12, 11, 21,
22, 23, 24, 26. Badaniem radiologicznym na zdjęciu
pantomograficznym stwierdzono znaczne zcieńczenie
trzonu żuchwy, obecność wszystkich zawiązków zębów
stałych za wyjątkiem trzecich trzonowców. Nieprawidłowo
ułożone w kości były zęby 15, 25, 43, 44. Nieprawidłową
budowę morfologiczną wykazywały zęby: 32, 43, 44.
W zębie 46 zaobserwowano zagięcie koronowokorzeniowe. Korony dolnych pierwszych trzonowców
pokryte były warstwą błony śluzowej uniemożliwiającą
ich wyrznięcie w terminie. Zęby te wykazywały cechy
pierwotnego zatrzymania. Ocena wieku zębowego wg
Demirijana wskazywała na opóźnienie w stosunku do
wieku kalendarzowego wynoszące 6 miesięcy. Analiza
cefolometryczna wykazała cofnięcie szczęki, żuchwy
(SNA, SNB, ANB, Wits) i bródki (SNPg). Stwierdzono
także przechylenie siekaczy górnych i dolnych (1+:NA,
1+:SN, 1+:1-, 1-:NB, 1-:ML). Dojrzewanie kręgów szyjnych
oceniono według McNammary i Baccettiego i uznano za
CVS2 – pacjent przed skokiem wzrostowym (Ryc. 3).
a
D
FORUM
ORTODONTYCZNE
b
absence of space for the canines and second premolars
was also noted. In the dental arch the following teeth
were present: 16,14,12,11,22,23,24,26. Marked thinning
of the mandibular shaft was detected by pantomography,
the presence of all the buds of permanent teeth except
the third molars was also noted. The teeth: 15, 25, 43,
44 were incorrectly positioned in the bone. The teeth
32, 43, 44 had an incorrect morphological structure.
In the tooth 46 a crown-root bending was spotted.
The crowns of the lower first molars were covered by
a layer of mucosa, which made their eruption within
the normal time impossible. Those teeth had features
of primary retention. Assessment of the dental age
according to Demirijan indicated retardation in relation
to the calendar age which is 6 months. Cephalometric
analysis revealed withdrawal of the maxilla, mandible
(SNA,SNB,ANB,Wits) and the mentum (SNPg). Tilting of
the upper and lower incisors was also observed (1+:NA,
1+:SN, 1+:1-, 1-:NB,1-:ML). Cervical vertebral maturation
was assessed according to McNamara and Baccetti and
was assumed as CVS2 – the patient before the growth
spurt (Fig. 3).
C
rycina 1. A - Całkowicie niewidoczna czerwień wargi dolnej,
B - stopień ukazywania siekaczy górnych w uśmiechu wynosił 30%,
C - ściągająca blizna wargi dolnej, brak rowka wargowo bródkowego,
D - tkanka bliznowata pokrywająca czerwień wargową wargi dolnej.
figure 1. A - total invisibility of the lower lip vermillion border,
b – while smiling the degree of the upper incisors` visibility was 30% ,
C- constricted scar of the lower lip, absence of the labiomental groove,
D – scar tissue covering the lower lip vermillion.
208
ORTHODONTIC
FORUM
Opis przypadku
Case report
Tom 7, nr 4, 2011
a
Volume 7, no 4, 2011
b
C
rycina 2. A, B, C- Zakres otwierania ust mierzony pomiędzy brzegami siekaczy górnych i dolnych wynosił
16 mm. Widoczne rozległe blizny błony śluzowej jamy ustnej.
figure 2 . A, b ,C – Range of mouth opening measured between the edges of the upper and lower incisors was 16
mm . visible extensive mucosal scars in the oral cavity.
b
rycina 3. A- cefalogram boczny, B-pantomogram
figure 3 . A – Lateral cephalograph , b- pantomograph
a
Wnioski
Conclusions
Ciężkie odległe skutki oparzeń chemicznych
jamy ustnej stanowią bardzo trudne wyzwanie dla
lekarzy różnych specjalności. Powstające po oparzeniu
ogromne blizny przykurczające hamują prawidłowy
rozwój kości i wyrzynanie zębów często uniemożliwiając
przeprowadzenie leczenia ortodontycznego. Publikacje
dotyczące roli ortodonty w leczeniu skutków oparzeń
chemicznych jamy ustnej są bardzo rzadko publikowane.
Severe long-term complications resulting from
chemical burns of the oral mucosa are a challenge for
many specialists. Formation of extensive contracted
scars, which is an inevitable consequence of the sustained
burns, inhibits the correct development of the bones
as well as teeth eruption, which most often makes it
impossible to carry out orthodontic treatment.
Reports on the role of the orthodontist in the treatment
of consequence of chemical burns of the oral mucosa are
scarce.
FORUM
ORTODONTYCZNE
209
ORTHODONTIC
FORUM
Opis przypadku
Case report
Tom 7, nr 4, 2011
Volume 7, no 4, 2011
Piśmiennictwo / References
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Pearn J, Nixon J, Ansford A, Corcoran A. Accidental poisoning
in childhood: five year urban population study with 15 year
analysis of fatality. Brit Med Jour 1984; 228: 44-6.
9.
Massa N, Ludemann JP. Pediatric caustic ingestion and
parental cocaine abuse. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2004;
68: 1513-7.
Bautista CA, Estevez ME, Varela CR, Villanueva JA, Tojo SR,
Cadranel S. A retrospective analysis of ingestion of caustic
substances by children. Ten-year statistics in Galicia. Eur J
Pediatr 1997; 156: 410-14.
10. Ryan F, Witherow H, Mirza J, Ayliffe P. The oral implications of
caustic soda ingestions in children. Oral Surg Oral Med Oral
Pathol Oral Radiol and Endodont 2006; 101: 129-34.
Previtera C, Giusiti F, Guglielmi M. Predictive value of visible
lesions (cheeks, lips, oropharynx) in suspected caustic
ingestion: may endoscopy reasonably be omitted in completely
negative pediatric patients?. Pediatr Emerg Care 1990; 6:1768.
12. Zagar SA, Kochhar R, Mehta S. The role of fiberoptic endoscopy
in the management of corrosive ingestion and modified
endoscopic classification of burns. Gastrointest Endosc 1991;
37: 165-9.
Edmonson MB. Caustic alkali ingestions by farm children.
Pediatrics 1987; 79: 413-6
Vergauwen P, Moulin D, Buts JP, Veyckemans F, Hamoir
M, Hanique G. Caustic burns of the upper digestive and
respiratory tracts. Eur J Pediatr 1991; 150:700-703
11. Mamede RC, de Mello Filho FV. Ingestion of caustic substances
and its complications. Sao Paulo Med. J/Rev Paul Med 2001;
119: 10-15.
13. Kikendall JN. Caustic ingestion injuries. Gastroenterology
Clinics of North America 1991; 20: 847-57.
14. Ranzato R, Busto A, Tropea A, D’Amico C, et al. Esophagogastric
lesions caused by caustics. Annali Italiani di Chirurgia 1992;
63: 605-9.
Wąsowska-Królikowska K, Toporowska-Kowalska E,
Kołaciński Z, Rzepecki J. Caustic esophageal burns in children
Part I,II,III. Analysis of caustic agents, „first aid” and degree
of luminal injury. Pediatria Współczesna. Gastroenterologia,
Hepatologia i Żywienie Dziecka 2002; 4:141-54.
15.
Kotwica M. Zatrucia o charakterze demonstracyjnym lub
samobójczym wśród łódzkich dzieci w latach 1991-1995.
Ostre Zatrucia Informacja Ekspresowa 2000; 2:1-9
Grybowski JD. The Mounth and esophagus. Traumatic injury.
[w:] Pediatric gastrointestinal disease.(red.) W.A. Walker, P.R.
Durie, J.R. Hamilton I wsp. B.C. DECKER Inc., Hamilton Ontario
2000; 351-78.
Sugawa C, Lucas CE. Caustic injury of upper gastrointestinal
tract in adults: a clinical and endoscopic study. Surgery 1989;
106: 802-07.
16. Mesner AH, Browne JD, Geisinger KR. Effect of intermittent
acid and pepsin exposure mucosa. Am J Otolaryng 1996; 17:
45-9.
17. Andreoni B, et al. Emergency management of caustic ingestion
in adults. Surgery Today 1995; 25: 119-24.
ForumOrthodontic
Ortodontyczneforum
210